Oorsprong van de Agapanthus

Alle Agapanthus-soorten komen van oorsprong uit Zuid-Afrika en niet van de Canarische eilanden, waar ze, verwilderd, massaal door toeristen worden aangetroffen en bewonderd.

Ook komt de Agapanthus veelvuldig in verwilderde toestand voor op het eiland Madeira.

De eerste vermelding in Nederland van een gecultiveerde Agapanthus is een beschrijving in 1679 van Jacob Breyne aan de hand van een in 1674 bloeiende plant in de tuin Hieronymus van Beverninck te Warmond. Dit klopt aardig want in 1652 werd er door de Verenigde Oost-Indische Compagnie een Hollandse nederzetting gesticht aan de Kaap in Zuid-Afrika. Vanaf dit jaar worden vele planten uit Zuid-Afrika naar Holland verscheept.

De naam Agapanthus komt uit het Grieks: 'agape' betekent liefde en 'anthos' betekent bloem. Samen kan het vertaald worden als liefdesbloem. In het Nederlands kent het geslacht verschillende namen, maar Afrikaanse lelie is verreweg de beste keuze.

Met en zonder naam

Het huidige sortiment Agapanthus cultivars is bijzonder groot. Over de gehele wereld worden driehonderd vijf en negentig cultivars gekweekt. Dit zijn cultivars met een naam,  hiernaast worden nog meer onbenaamde zaailingen verhandeld, gewoonlijk met een simpele aanduiding  als Agapanthus blauw of Agapanthus wit.

Dit gebeurt helaas ook met benaamde cultivars. Als een tuincentrum een partij Agapanthus inkoopt, is er in veel gevallen geen label beschikbaar met de correcte naam. Er is alleen een label met de naam Agapanthus africanus of het onjuiste Agapanthus umbellatus. Als u dus een Agapanthus tegenkomt met een dergelijk algemene label weet u niet wat u koopt. Beter is het om bij de kweker een cultivar te kopen die op naam staat, en deze kweker kan ook vertellen of de plant een kloon is of vermeerderd is uit zaad.

Geen bloei?

De volgende hoofdoorzaken kunnen van belang zijn als Agapanthus niet gaat bloeien:

• Zet de plant altijd in de volle zon, ook na de bloei.
• Bemest de planten met N.P.K. meststof 7+14+28, of andere kali houdende meststof, bijvoorbeeld van DCM (is een biologische meststof)
• Koel overwinteren omdat ze hebben een koude periode nodig hebben.
• Het is beslist niet waar dat de Agapanthus uit de pot moet groeien om te bloeien.

Bemesten in de nazomer

In de tweede helft van augustus direct na de bloei geven we de hoofd bemesting met NPK meststof 7+14+28 of een andere kali houdende meststof. Dit is nodig voor knopvorming die in het najaar al wordt gevormd. (30 gram per 10 ltr. potgrond).

Verpotten

• Als dat nodig is direct na de bloei, ongeveer eens in de 4 jaar.
• Een potgrond waar weinig turf in zit, turf blijft te lang nat.
• Zelf mengsel maken van 70% bladaarde + 10% klei aangevuld met 10% grof zand en wat organische stof.
• Alle potgronden kun je beter wat mengen met grof zand voor een goede ontwatering.
• Kant en klare kuipplanten of geranium grond.

Vermeerderen

• Door scheuren van de planten in de nazomer direct na de bloei, de planten zijn dan nog aan de groei.
• Zaaien kan ook, zaad droog en koel bewaren en in het voorjaar zaaien.
• Bij zaaien kan het voorkomen dat je verschillende soorten krijgt, dus niet soortvast.

Kuipen

Gaten in de kuip maken is heel belangrijk omdat de planten niet tegen natte voeten kunnen.
De planten moeten in de zomer vochtig gehouden worden, maar in de winter droog houden.

Standplaats

De planten zo lang mogelijk in de zon houden, ook als ze uitgebloeid zijn, in de herfst niet te veel in de regen laten staan ze moeten vrij droog naar binnen.

Koel weer is prima en bij een korte vorstperiode de planten afdekken met bijvoorbeeld gaatjesfolie voldoet prima. Bij langere vorstperiodes natuurlijk de planten binnen zetten. De planten gaan meestal niet eerder dan half december naar de winterberging.

Bladverliezenden kunnen donker weggezet worden, geen water geven in de winter, en de temperatuur niet boven de 4 tot 6°C. laten komen.

Bladhoudende planten moeten in de winter wel in het licht blijven staan, bij een zelfde temperatuur, en eens in de 4 weken een weinig water geven.

Bemesten in het voorjaar

Voor het bodemleven een handje Maerl kalk in februari.
In februari voorzichtig met een weinig water beginnen.
In maart nogmaals bemesten met NPK 7+14+28 (20 gram per 10 ltr. potgrond) of een andere kali houdende meststof.

Voorjaar de planten vroeg naar buiten

Begin maart bij koel en vochtig weer de planten naar buiten.Denk aan de nachtvorsten, dan een nacht afdekken.

Na de ijsheiligen de planten naar definitieve plaats overbrengen.Dit is een plaats die zo veel mogelijk zon ligt, want het is een plant dat zijn oorsprong heeft in een zonnig land nl. Zuid Afrika.

Snijbloemen

Agapanthus  is ook een zeer goede snijbloem. Door een suikerklontje toe te voegen aan het water of  iets Seven up vallen de bloemen niet zo snel uit .

Agapanthussen in de volle grond

Sinds een paar jaar heb ik ook verschillende soorten in de volle grond geplant. Neem hier voor alleen bladverliezende soorten. In november moet u alle loof eraf  knippen en de planten onderdekken met een stuk folie en dan afdekken met een flinke laag stro. Als in het voorjaar de vorst geweken is kunt u er alles afhalen maar wees dan voorzichtig met de nachtvorsten waar de jonge scheuten gevoelig voor zijn.

Leuke combinaties zijn dan te maken met bijvoorbeeld roze phloxen  of andere zomerbloeiers.

Gerard Achterstraat